A
Air
Air ဆိုတာ လေကို ဆိုလိုမှန်း အားလုံးက သိကြပြီးသားပါ။ အားလုံးက လေကို ရှူရှိုက်ရတယ်။ လူတစ်ယောက်ချင်းဆီအတွက် လေဟာ မရှိမဖြစ် အရေးကြီးတယ်။ ဗန်းစကားမှာတော့ give the air ဆိုတာ ချစ်သူကို စွန့်လွှတ်ရတယ်လို့ အဓိပ္ပါယ်ရပြန်ရော။ အဲဒီတော့ ချစ်သူဆိုတဲ့ စကားလုံးဟာ air (လေ) ဆိုတာနဲ့များ အဓိပ္ပါယ်ချင်း သွားညီမျှနေမလားလို့ ကျွန်တော် စဉ်းစားမိပြန်တယ်။ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ လူတွေ အသက်ရှင်ဖို့ လေဟာ အရေးကြီးသလို ချစ်သူဟာလည်း မရှိမဖြစ် လိုအပ်တယ်မဟုတ်လား။ ချစ်သူနဲ့ လေဟာ အချိန်အဆချင်း တူနိုင်ပါတယ်။ နောက်ပြီး လေဟာ နေရာတိုင်းမှာ အလွယ်တကူ ရတယ်လေ။ ချစ်သူတွေကို လေလို့ သဘောထားရင် ကျွန်တော့်ကို စိတ်များ နာကြမလား။
B
Backbone
ရိုးရိုးစင်းစင်း အဓိပ္ပါယ်လေးပါ။ Back က နောက်ဘက် ကျောဘက် bone က အရိုး။ အဲဒါကို ပေါင်းစည်းလိုက်တော့ backbone ဆိုတာ ကျောထောက်နောက်ခံလို့ အဓိပ္ပါယ်ရတယ်။ ကိုယ့်ကို နောက်ကနေ မားမားမတ်မတ် ထောက်ပံ့ပေးနေတဲ့ ငွေကြေး၊ အဖွဲ့အစည်း၊ ပြီးတော့ ဘာညာပေါ့။ ဗန်းစကားမှာတော့ နောက်ထပ် အဓိပ္ပါယ်တစ်မျိုး ရှိသေးတယ်။ Backbone ဆိုတာ သတ္တိလို့ အဓိပ္ပါယ်ရတယ်။ ခင်ဗျားမှာ သတ္တိရှိရဲ့လား။ ကျွန်တော်ကတော့ သတ္တိမရှိဘူးဗျာ။ Backbone မရှိလို့ပေါ့။
တချို့လူတွေက Backbone ကောင်းတော့ Backbone ကောင်းကြတယ်ဆိုပဲ။
C
Cheat
Cheat ဆိုတာ မရိုးသားတာ၊ လှည့်ဖြားတာပေါ့။ ဒါပေမယ့် အဲဒီစကားလုံးကို er ပေါင်းထည့်လိုက်လို့ cheater ဖြစ်သွားရင်တော့ လှည့်စားသူ၊ မရိုးသားသူ ဆိုပြီး ပြုလုပ်သူ ဖြစ်မသွားပါဘူး။ ဗန်းစကားမှာ cheater ဆိုတာ မျက်မှန်လို့ အဓိပ္ပါယ်ရပါတယ်။ ကျွန်တော် နည်းနည်းစဉ်းစားကြည့်တယ်။ ကျွန်တော်တို့ မျက်လုံးတွေအပေါ်မှာ ဖုံးအုပ်တဲ့ မှန်ဟာ cheat (လှည့်စားတယ်)ဆိုတဲ့ စကားလုံးနဲ့ ဘယ်လိုများ ဆက်စပ်ပတ်သက်နေသလဲ ဆိုတာကိုပေါ့။ နည်းနည်းတော့ ဆိုင်မယ် ထင်တယ်။ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ အမြင်တွေမှာ အယူဝါဒ အရောင်တွေ စွန်းထင်းနေပြီဆိုရင် အရှိကို အရှိအတိုင်း မမြင်နိုင်တော့ဘဲ (ကိုယ့်စိတ်ကိုယ် လှည့်စားပြီး) အစွဲအလမ်းတွေနဲ့ ပုံဖော် ကြည့်တတ်ကြတယ်မဟုတ်လား။ ကျွန်တော်တို့ဟာ ပကတိကို မမြင်ကြပါဘူး။ ကိုယ့်စိတ်အစွဲကိုပဲ မြင်ကြတာပါ။
D
Dead
Dead ဆိုတဲ့ စကားလုံးဟာ သေတာကို ဆိုလိုမှန်း အားလုံး သိကြပြီးသားပါ။ ဒါပေမယ့် ဗန်းစကားအုပ်စုထဲမှာ နောက်ထပ် စကားလုံးတစ်ခု ကျွန်တော်သွားတွေ့တယ်။ Dead heat တဲ့။ Dead က သေတာ၊ heat က အပူ ဆိုပြီး သေသွားတဲ့ အပူလို့တော့ ဖြစ်မလာပါဘူး။ Dead heat ဆိုတာ ပြိုင်တူ ပန်းဝင်တာကို ဆိုလိုတာပါ။ လှေနှစ်စင်း ပြိုင်တဲ့အခါ၊လူနှစ်ယောက် အပြေးပြိုင်တဲ့အခါ အတူတူ တစ်ပြိုင်နက်တည်း ပန်းဝင်ခြင်းပေါ့။ ကျွန်တော်က Dead ဆိုတဲ့ စကားလုံးလေးကို သဘောကျတာ။ Dead (သေဆုံးပြီ) ဆိုရင် ခင်ဗျားရဲ့ အောင်မြင်ခြင်းတွေရော၊ ရှုံးနိမ့်မှုတွေရော မြင့်မားမှုတွေရော၊
နိမ့်ကျမှုတွေရော အားလုံးဟာ ပြိုင်တူပန်းဝင်ကြပါတယ်။
E
Eighty-six
ဗန်းစကားထဲမှာ eighty-eight တို့ eight-six တို့ ဆိုတာတွေဟာ အတော့်ကို ကတ်သီးကတ်သတ် နိုင်ပါတယ်။ Eighty-eight ရဲ့ အဓိပ္ပါယ်က စန္ဒရားတဲ့။ Eight-six ရဲ့ အဓိပ္ပါယ် ကျပြန်တော့လည်း ၈၆ မဟုတ်ပြန်ဘူး။ "ဘာမှ မရှိဘူး (nothing)" လို့ အဓိပ္ပါယ်ရပါတယ်။ တကယ်လို့ တစ်စုံတစ်ယောက်က ကျွန်တော့်ကို "ဘာရည်မှန်းချက်တွေ ရှိပါသလဲ"လို့ မေးခဲ့မယ်ဆိုပါစို့။ ကျွန်တော်က "86" လို့ ပြန်ဖြေပါမယ်။ ရည်မှန်းချက်တွေ ၈၆ ခုတောင် ရှိတယ်လို့ မယူဆစေချင်ပါဘူး။ ကျွန်တော်ဆိုတဲ့ တေလေမှာ ဘာဆို ဘာမှ လုံးဝ မရှိတာပါ။
F
Filthy
Filthy ဆိုတဲ့ စကားလုံးဟာ "ညစ်ပတ်ယုတ်မာသော" လို့ အဓိပ္ပါယ် ဆောင်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် စကားလုံးတွေရဲ့ အသွင်ပြောင်းမှုဟာ အံ့သြဖို့ကောင်းတယ်။ Filthy (ညစ်ပတ်ယုတ်မာသော) ဆိုတဲ့ စကားရဲ့နောက်ကနေ rich (ချမ်းသာ ကြွယ်ဝမှု) ဆိုတဲ့ စကားလုံး ပေါင်းထည့်လိုက်ရင် Filthy rich ဆိုတာ "အရမ်းကို အံ့သြဘနန်း ချမ်းသာတယ်"လို့ အဓိပ္ပါယ် သက်ရောက်သွားပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဒါဟာ စကားလုံး ကမ္ဘာထဲမှာပဲ ရှိတာပါ။ တကယ့် လူ့အဖွဲ့အစည်း လူ့လောကထဲမှာတော့ Filthy ညစ်ပတ်ယုတ်မာတဲ့လူတွေဟာ သူတို့ရဲ့ နောက်ကနေ rich (ချမ်းသာကြွယ်ဝမှု) ဆိုတဲ့ ဂုဏ်ပုဒ် ပေါင်းထည့်လိုက်ရုံနဲ့တော့ ကြီးကျယ်ခမ်းနားသွားလိမ့်မယ် မဟုတ်ပေဘူး။ လူယုတ်မာဟာ လူယုတ်မာပါပဲ။
G
Green Light
Green ဆိုတာက အစိမ်းရောင်၊ Light ဆိုတာက မီးရောင်။ အဲဒီတော့ Green light ရဲ့ အဓိပ္ပါယ် တည့်တည့်က "မီးစိမ်းပြ"တာပါ။ ဆင့်ပွား အဓိပ္ပါယ်ကို ပြောရမယ်ဆိုရင်တော့ "ခွင့်ပြုတာ၊ လုပ်ပိုင်ခွင့်ပေးတာ" လို့ ပြောရမယ်ထင်တယ်။ မီးပွိုင့်တွေမှာဆိုရင် မီးစိမ်းပြမှ မောင်းခွင့်ရတာ မဟုတ်လား။ အခုလည်း ဒီလိုပါပဲ။ Green Light ပြပြီဆိုရင် ခင်ဗျား (လုပ်ချင်နေတာကို) လုပ်ပေတော့ပဲ။ ဒါပေမယ့် Green ဆိုတဲ့ စကားလုံး တစ်လုံးတည်းဆိုရင် အဓိပ္ပါယ် သပ်သပ် ရှိသေးတယ်။ ဗန်းစကားမှာ Green ဆိုတာ ပိုက်ဆံလို့ အဓိပ္ပါယ်ရပါတယ်။ တိုက်ဆိုင်လိုက်ပုံများနော်။ Green Light ဲ(လုပ်ခွင့်ပြုသည်) ဆိုတဲ့ အင်္ဂလိပ်စကားနှစ်လုံးမှာ Green(ပိုက်ဆံ)ဆိုတဲ့ စကားလုံးက ရှေ့က အရင်လာတာနော်။ ကတ်သီး ကတ်သတ်ဗျာ။
ဘာတွေမှန်းလည်း မသိဘူး။
H
High
High ဆိုတဲ့ စကားဟာ မြင့်မားတာပါ။ တိုက်တာတွေ၊ သစ်ပင်တွေ၊ တောင်တွေမြင့်မှ မဟုတ်ပါဘူး။ ရာထူးမြင့်မားရင်လည်း High ပဲ၊ ငွေကြေး ချမ်းသာကြွယ်ဝမှု မြင့်မားရင်လည်း High ပါပဲ။ ဒါပေမယ့် ဗန်းစကားမှာတော့ high ဆိုတာ "ယစ်မူးတာ"လို့ အဓိပ္ပါယ် ရပါတယ်။ သေရည်မူးတာမျိုးပေါ့လေ။ ကြံကြံဖန်ဖန်နော်။ "မြင့်မားတာ" နဲ့ "ယစ်မူးတာ" စကားလုံး တစ်လုံးတည်း ဖြစ်နေရတယ်လို့။ ဘယ်သူတွေကများ အဲဒီ စကားလုံးတွေကို တွဲစပ်ထားပါလိမ့်။ တချို့က အမြင့်ကိုတက်ရင် မူးတတ်တယ်နဲ့ တူပါတယ်။
I
ID
ID ဆိုတာဟာ (I ကိုကော D ကိုပါ နှစ်လုံးစလုံးကို စာလုံးကြီးနဲ့ ရေးရင်)Identity လို့ ခေါ်တဲ့ ပုဂ္ဂလိက သတ်မှတ်ချက်ကို ဆိုလိုရာ ရောက်ပါတယ်။ မှတ်ပုံတင်တို့၊ ၀န်ထမ်းကတ်တို့ စတဲ့ မိမိ ဘယ်သူဘယ်ဝါဖြစ်ကြောင်း သက်သေခံ အထောက်အထား လက်မှတ်ဟာ ID ပါပဲ။ ဒါပေမယ့် id ဆိုပြီး (i ကိုရော d ကိုပါ စာလုံးအသေးတွေနဲ့ချည်းပဲ) ရေးမယ်ဆိုရင် ကိုယ့်ရဲ့ မသိစိတ်ထဲမှာ ရှိနေတဲ့ "အတ္တ"လို့ အဓိပ္ပါယ် ရပါတယ်။ တကယ်တော့ ကိုယ့်အတ္တ (id)ဟာ ကိုယ် ဘယ်သူလဲဆိုတဲ့ သတ်မှတ်ချက် (ID) ပါပဲ။
J
John
မိန်းမတစ်ယောက်ကို အတိအလင်းမယူဘဲ အိမ်တစ်ဆောင် မီးတပြောင်နဲ့ စပွန်ဆာပေးထားတာကို John လို့ ခေါ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် John မှာ နောက်ထပ် အဓိပ္ပါယ်တစ်မျိုး ရှိပါသေးတယ်။ အဲဒါကတော့ John ဆိုတာ "အိမ်သာ"တဲ့။ အိမ်တွေ၊ ကားတွေ၊ ဟန်းဖုန်းတွေ စပွန်ဆာ လိုချင်တဲ့ ကလေးမလေးတွေ စဉ်းစားကြည့်ဖို့ပါ။ "ငါတို့ဟာ အိမ်သာတွေ ဖြစ်နေကြပြီလား" လို့။ အဲဒီမေးခွန်းလေး တစ်ခုတော့ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် ပြန် မေးကြည့်စေချင်တယ်။
K
Kick back
Kick က ကန်သည်၊ back က နောက်ကျောဆိုတော့ ကျောကို ခြေထောက်နဲ့ ကန်တယ်လို့ အဓိပ္ပါယ်ထွက်တယ် မထင်ပါနဲ့။ ဘာမှ မဆိုင်ပါဘူး။ Kick back ရဲ့ အဓိပ္ပါယ်က "သက်သောင့်သက်သာရှိတာ၊ ဇိမ်ကျတာ၊ အဆင်ပြေပြေ နေရတာ" ကို ဆိုလိုတာပါ။ ဒါပေမယ့် နောက်ထပ် အဓိပ္ပါယ်တစ်မျိုး ရှိသေးတယ်။ Kick ဆိုတဲ့ စကားလုံးနဲ့ back ဆိုတဲ့ စကားလုံးကြားမှာ ဟိုက်ဖင်လို့ ခေါ်တဲ့ (-) တုံးအတို အမှတ်အသားလေး ထည့်လိုက်မယ် ဆိုပါစို့။ Kick-back။ ဒါဆိုရင်တော့ အဓိပ္ပါယ်က "လာဘ်ထိုးတာ" ဖြစ်သွားပါတယ်။ ဟုတ်ကဲ့။ "လာဘ်ထိုးတာ" နဲ့ "သက်သာတာ" နှစ်ခုကြားမှာ တုံးတို (-)လေးပဲ ကွာပါတယ်။
L
Low down
နိမ့်တာတွေ၊ ကျတာတွေ လျှောက် မစဉ်းစားပါနဲ့။ ဒါက ဗန်းစကားဆိုတော့ အဲဒီလို တိုက်ရိုက်အနက်ကောက်လို့ မရဘူးပေါ့။Low down မှာ နာမ်(noun) သဘောဆောင်တဲ့ အဓိပ္ပါယ်နဲ့ နာမဝိသေသန (adj) သဘောဆောင်တဲ့ အဓိပ္ပါယ်ဆိုပြီး နှစ်မျိုး ရှိပါတယ်။ Low down ဟာ (n) အနေနဲ့ဆိုရင် "အမှန်တရား၊ အချက်အလက်မှန်" လို့ အဓိပ္ပါယ်ရပြီး (adj) အနေနဲ့ဆိုရင် တရားမျှတမှု မရှိတာကို ဆိုလိုပါတယ်။ ကျေးဇူးပြု၍ Lown down ဆိုတဲ့ စကားလုံးကို နှစ်ခါဆက်တိုက် မရွတ်ဆိုကြပါနဲ့။
M
Monkey
သိတယ်မဟုတ်လား။ Monkey ဆိုတာ မျောက်လေ။ ဘယ်တော့မှ အငြိမ် မနေတဲ့အကောင်၊ အာရုံနောက်တဲ့အကောင်။ မြန်မာစကားအသုံးအနှုန်းမှလည်း မျောက်ကို စိတ်မနှစ်မြို့စရာအဖြစ် သုံးနှုန်းကြတာပဲ မဟုတ်လား။ လင်ငယ်နေတာကို မျောက်မထားတယ်တို့၊ မသင့်တော်တဲ့ သူက နေရာ ရနေတာကိုလည်း "ဘုရားကား အောက်၊ မျောက်ကား အထက်" တို့ ဆိုတဲ့ စကားပုံနဲ့။ အမေရိကန်၊ အင်္ဂလိပ် ဗန်းစကားမှာလည်း မျောက်ကို နှစ်ခြိုက်ကြပုံ မပေါ်ဘူး။ Monkey business ဆိုရင် "မရိုးသားတဲ့ အလုပ်" လို့ အဓိပ္ပါယ်ရတယ်။ အဲ Monkey clothes ဆိုရင်တော့ ယူနီဖောင်းဝတ်စုံကို ခေါ်တာပါ။ ကျွန်တော်ကတော့ အဲဒီ စကားလုံးနှစ်ခု နီးနီးကပ်ကပ် ရှိနေတာကိုကြည့်ပြီး သိပ်ကို အသည်းယားတာပဲ။
N
Number
နံပါတ်တွေကို ရေတွက်ကြည့်ရအောင်။ Number One ဆိုတာဟာ ဗန်းစကားမှာ "ရာထူးအကြီးဆုံးလူ၊ ထိပ်ဆုံးကလူ" လို့ အဓိပ္ပါယ်ရပါတယ်။ ကုမ္ပဏီတစ်ခုမှာ ရာထူး အကြီးဆုံးလူဟာ နံပါတ်ဝမ်းပေါ့။ Number Two ဆိုရင်တော့ ဒုတိယလူလို့ မဆိုလိုတော့ပါဘူး။ "မစင် စွန့်တယ်"လို့ပဲ အဓိပ္ပါယ်ရပါတယ်။ ကြည့်စမ်း… နံပါတ်တစ်ခု ကွာရုံနဲ့တင် တော်တော် အဓိပ္ပါယ်ပြောင်းတယ်နော်။ ကြံဖန်ပြီး ဂုဏ်ယူချင်ရင် ဂုဏ်ယူလို့တော့ ရတာပေါ့။ ခင်ဗျားတို့ ကျွန်တော်တို့ အားလုံးဟာ နံပါတ်ဝမ်းတွေ မဖြစ်ကြပေမယ့် အားလုံး နံပါတ်တူးတွေ ဖြစ်ကြတာပဲ မဟုတ်လား။ ကျွန်တော်ကတော့ ဘဝမှာ Number One မဖြစ်ချင်ပါဘူးဗျာ။ တန်ဖိုးလေး နည်းနည်းတိမ်းစောင်းသွားတာနဲ့ အိမ်သာထဲ ရောက်သွားမှာကိုး။
O
Old
Old ဆိုတာ အသက်ကြီးတာ၊ အိုမင်း ဟောင်းနွမ်းတာကို ခေါ်တာပါ။ Old နဲ့ ပေါင်းစပ်ရတဲ့ အတွဲအဖက် စကားလုံး အမျိုးမျိုးကိုလိုက်ပြီး အဓိပ္ပါယ်ပြောင်းသွားတဲ့ ဗန်းစကားတွေ အများကြီး ရှိပါတယ်။ Flame ဆိုရင် မီးတောက်မီးလျှံ မဟုတ်လား။ အဲဒါကို old နဲ့ တွဲလိုက်တော့ old flame ဆိုပြီး "အိုမင်းသွားတဲ့ မီးလျှံ" လို့ အဓိပ္ပါယ်မဆောင်ပါဘူး။ Old flame ဆိုတာ ကိုယ်နဲ့ မပေါင်းဖက်လိုက်ရဘဲ ကွဲသွားတဲ့ "ရည်းစားဟောင်း"ကို ခေါ်တာပါ။ (ရည်းစားဆိုတာဟာလည်း မီးတောက်မီးလျှံ တစ်မျိုးပဲ မဟုတ်လား) နောက်တစ်မျိုးက old goat ပါ။ ဆိတ်အိုကြီး မဟုတ်ပါဘူး။ တကယ့် အဓိပ္ပါယ်ကတော့ "အသက်ကြီးလာတာနဲ့အမျှ စိတ်ပျက်စရာ ကောင်းတဲ့သူ" တဲ့။ ဆိုကြပါစို့ဗျာ။ အခု ခင်ဗျားမှာ ရည်းစားရှိနေပြီဆိုရင်… အဲဒီ ရည်းစားနဲ့ ပေါင်းဖြစ်မှာ၊ မပေါင်းဖြစ်ဘူးလား ဆိုတဲ့အပေါ် မူတည်ပြီး အခေါ်အဝေါ်တွေကို စဉ်းစားထားကြည့်ရအောင်။ ခင်ဗျားရည်းစားနဲ့ ကွဲသွားရင် နောင်တစ်ချိန်မှာ သူဟာ မီးလျှံအိုတစ်ခု (old flame) ဖြစ်မယ်။ ခင်ဗျားရည်းစားနဲ့ ယူဖြစ်ရင် နောင်တစ်ချိန်မှာ သူဟာ ဆိတ်အိုကြီးတစ်ကောင် (old goat) ဖြစ်လာပါလိမ့်မယ်။ ကဲ ခင်ဗျား ကိုယ်တိုင်ကရော မီးတောက်မီးလျှံလား၊ ဆိတ်လား။
P
Power
P နဲ့စတဲ့ အင်္ဂလိပ်စကားလုံးတွေထဲမှာ Power ကို လူသိများပါတယ်။ Power ဆိုတာ သြဇာအာဏာ၊ ပြီးတော့ လျှပ်စစ်ဓာတ်အား၊ ပြီးတော့ စက်တစ်ခုခုကို သက်ဝင် လှုပ်ရှားလာစေတဲ့ အဖွင့်အပိတ်။ နောက် သချင်္ာမှာဆိုရင် "ထိပ်ကိန်း"။ သြော်… မေ့လို့။ Horse Power ဆိုတာ ရှိသေးတယ်။ သြဇာအာဏာရှိတဲ့ မြင်းကို ပြောတာမဟုတ်ပါဘူး။ "မြင်းကောင်ရေအား"ကို ဆိုလိုတာပါ။ ကျွန်တော်စဉ်းစားမိတာ တစ်ခု ရှိပါတယ်။ သြဇာအာဏာ (power) ဆိုတာ လျှပ်စစ်ဓာတ်အား (power) လိုပဲလို့။ ခံနိုင်ရည်ဝန်အား တစ်စုံတစ်ရာ သတ်သတ်မှတ်မှတ် ရှိရမယ်။ တိတိကျကျ တိုင်းထွာထားတဲ့ စနစ် ရှိရမယ်။ စည်းကမ်းတကျ အသုံးပြုနိုင်မှု ရှိရမယ်။ ဒီလိုမှ မဟုတ်ရင် လောင်ကျွမ်းနိုင်တယ်။ ဓာတ်လိုက်ပြီး သေနိုင်တယ်။ အန္တရာယ်ဖြစ်နိုင်တယ်လေ။ တချို့ ကျပြန်တော့လည်း သချင်္ာထပ်ကိန်း (power)နဲ့ တိုးပွားလာတဲ့ စားဝတ်နေမှု ဒုက္ခတွေကို ရင်ဆိုင်ဖို့ ဘဝကို မြင်းတစ်ကောင်ရဲ့ ခွန်အား (Horse Power) နဲ့ ရုန်းကန်ကြရတယ်။ သြော် နောက်စကားလုံးတစ်ခု ကျန်နေသေးတယ်။ Power nap တဲ့။ "အားသစ်မွေးဖို့အတွက် တစ်ရေး တစ်မော အိပ်တာ" ကို ဆိုလိုတာပါ။ ကဲ ခင်ဗျားတို့ ကျွန်တော်တို့ တစ်ရေးတစ်မောလောက် အိပ်လိုက်ကြဦးစို့။ မင်းတစ်ကောင်လို ရုန်းဖို့ အတွက်လေ။
Q
Question
Question လို့ ဆိုတိုင်း "မေးခွန်း" ကိုပြောတာ မဟုတ်ပါဘူး။ Question of Money ဆိုတာ "ငွေသာ အဓိက" လို့ အဓိပ္ပါယ်ရတယ်။ နောက်တစ်ခုက…
Question of How တဲ့။ "လုပ်နည်း ကိုင်နည်းက အရေးကြီးတယ်" ဆိုပဲ။ ကျွန်တော်ကတော့ Question နဲ့ စတဲ့ အဲဒီ စကားလုံးနှစ်လုံးကို ထပ်တလဲလဲ ရေရွတ်နေမိတယ်။ "ငွေသာ အဓိက" "လုပ်နည်းကိုင်နည်းက အရေးကြီးတယ်"။ အဲဒီလိုနဲ့ပဲ ကျွန်တော့်ဦးနှောက်ထဲမှာ Question (မေးခွန်း)တွေ အထပ်ထပ် တိုးပွားလာပြန်လေရော။
R
Roaring
Roaring ဆိုတာ အသံကျယ်လောင်တာကို ခေါ်တာပါ။ အဲဒါကလည်း တွဲစပ်တဲ့ စကားလုံးနဲ့ လိုက်ပြီး အဓိပ္ပါယ်အမျိုးမျိုး ပြောင်းတတ်တာပဲ။ Roaring trade ဆိုတာက အစုလိုက် အပြုံလိုက် အများအပြား ရောင်းချလိုက်ရတာကို ဆိုလိုတာပါ။ အချီကြီး ပွတယ်ပေါ့လေ။ Roaring drunk ဆိုရင်တော့ (drunk ဆိုတာကတော့ အရက်သောက်တာကို ဆိုလိုမှန်း အားလုံး သိကြပြီးသားပဲ) "အရက်မူးပြီး သောင်းကျန်း ဆူပူတယ်" ဆိုတဲ့ အဓိပ္ပါယ်ပေါ့။ Roaring success ဆိုတာကလည်း အဲဒီသဘော ခပ်ဆန်ဆန်ပါပဲ။ Success ဆိုတာက "အောင်မြင်မှု" မဟုတ်လား။ အဲဒီတော့ Roaring success ဆိုတာ အကြီးအကျယ် အောင်မြင်မှုရတာကို ဆိုလိုတာပါပဲ။ ထူးဆန်းတဲ့ စကားတစ်လုံးတော့ ရှိသေးတယ်။ Roaring twenties တဲ့။ ဒီနေရာမှာ twenties (၂၀) ဆိုတဲ့ စကားလုံးဟာ ၁၉၂၀ ပြည့်နှစ်များကို ဆိုလိုတာပါ။ ၁၉၂၀ ကနေ ၁၉၂၉ ခုနှစ်အတွင်း ကာလတွေဟာ သူတို့ ဗြိတိသျှပြည်သူ လူထုတွေအတွက် ပျော်ရွှင်ချမ်းမြေ့စရာ ကာလတွေဖြစ်ခဲ့လို့ အဲဒီ စကားလုံး "တွင်" ခဲ့တာ ဆိုပဲ။ ကဲ ခင်ဗျားတို့ရဲ့ ပျော်ရွှင်ချမ်းမြေ့စရာ ကာလတွေကကော။ Roaring ဘယ်လောက်ဖြစ်မလဲ။ ten လား၊ twenties လား၊ thirties လား။
S
Snoot
Snoot ဆိုတာက နှာခေါင်းကို ခေါ်တာပါ။ အသက်ရှင်ဖို့အတွက် လိုအပ်တဲ့ "လေ" ကို ရှူရှိုက်ရတဲ့ အစိတ်အပိုင်းပေါ့လေ။ ကျွန်တော်တို့ဟာ ကိုယ့်နှာခေါင်းနဲ့ကိုယ် အသက်ရှူကြရတယ်မဟုတ်လား။ ဒါပေမယ့် snooty ဆိုတာကကျတော့ "ပိုက်ဆံချမ်းသာတဲ့သူတွေကို လိုက်ပြီး မျက်နှာလိုမျက်နှာရ ဖားနေတဲ့လူ" လို့ အဓိပ္ပါယ်ရပါတယ်။ တချို့က ကိုယ့်နှာခေါင်း (snoot)နဲ့ ကိုယ် အသက်ရှူကြတယ်။ တချို့ကျပြန်တော့ ပိုက်ဆံချမ်းသာတဲ့ လူတွေကို (snooty) လိုက်ဖားပြီး အသက်ရှူကြတယ်။ အသက်ရှင်သန်ပုံ နည်းတွေကတော့ အမျိုးမျိုး ရှိတာပေါ့လေ။
T
Twist
Twist ဆိုတာ ဗန်းစကားအနေနဲ့ဆိုရင် "ကောင်မလေး ငယ်ငယ်၊ မိန်းမပျိုလေး" တဲ့။ အဲဒီ စကားလုံးကို -ed ပေါင်းထည့်လိုက်ရင် twisted ဆိုတာဟာ "နည်းနည်းလေး ရူးသွပ်တယ်" လို့ အဓိပ္ပါယ်ရတယ်။ အဲဒီ twist ကိုပဲ -er ပေါင်းထည့်လိုက်တော့ twister ဖြစ်လာတယ်။ အဓိပ္ပါယ်ကတော့ "မုန်တိုင်း" တဲ့။ အဲဒီ စကားလုံး သုံးခုဟာ ဘာကြောင့် ဆက်စပ်နေရတာလဲ။ ကျွန်တော့်စိတ်အထင်ကို ပြောရရင်တော့ မိန်းမပျိုလေးတွေဆိုတာ နည်းနည်းပါးပါးလေးလောက်တော့ ရူးသွပ်တတ်ကြသူတွေလည်း ဖြစ်မယ်၊ ပြီးတော့ တစ်ချိန်တည်းမှာ "မုန်တိုင်း" တွေလည်း ဖြစ်နေကြတယ်နဲ့ တူပါတယ်။
U
Uncle
Uncle (ဦးလေး) ဆိုတဲ့ ဝေါဟာရဟာ ကိုယ့်မိခင် ဖခင်ရဲ့ အစ်ကို (ဒါမှမဟုတ်) ညီကို ခေါ်တာပါ။ ဒါက ဆွေမျိုးစပ်တဲ့ သဘောနဲ့ပြောရရင်ပေါ့လေ။ အဲဒီလို မဟုတ်ဘဲ အလွတ်သဘောနဲ့ ပြောရရင် ကိုယ့်မိဘတွေရဲ့ ရင်းနှီးတဲ့ အမျိုးသား မိတ်ဆွေတွေကိုလည်း ဦးလေးအရင်းအချာလို သဘောထားပြီး Uncle John, Uncle Smith ရယ်လို့ နာမည်ရှေ့ကတပ်ပြီး တရိုတသေ ခေါ်လေ့ရှိပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့ ဒီဘက်ခေတ်မှာတော့ "အန်ကယ်" ခေါ်ရတာတွေ သိပ်များတယ်။ အရိုအသေပေးရတာတွေလည်း သိပ် များတာပဲ။ (ကိုယ့်မိဘနဲ့ ရင်းနှီးသူတွေလည်း မဟုတ်ဘဲနဲ့) ဟိုနေရာရောက်ရင်လည်း "အန်ကယ်" ခေါ်ရ။ အရိုအသေပေးရ။ ဒီနေရာ ရောက်ရင်လည်း "အန်ကယ်" ခေါ်ရ အရိုအသေပေးရနဲ့။ နေရာတိုင်းမှာ မိန့်မိန့်ကြီး အရိုအသေခံနေကြတဲ့ "အန်ကယ်"တွေ အများကြီးပဲ။ Uncle ဆိုတဲ့ စကားလုံးတစ်လုံးတည်းရဲ့ ဗန်းစကားအဓိပ္ပါယ်ကတော့ "(ခိုးရာပါပစ္စည်း လက်ခံတဲ့) သူခိုးလက်ခံ" တဲ့။ ကျွန်တော့်ကို "အန်ကယ်" လို့ ခေါ်မယ်ဆိုရင် Uncle နောက်မှာ ကျွန်တော့်နာမည်လေးတော့ တပ် ခေါ်ပေးကြပါဗျာ။
V
VIP
VIP ဆိုတာ Very Important Person ကို ဆိုလိုပါတယ်။ "အလွန် အရေးကြီးသော ပုဂ္ဂိုလ်" လို့ အဓိပ္ပါယ် လေမလားပဲ။ နောက်တစ်မျိုးရှိသေးတယ်။ VIP နဲ့ ဆန့်ကျင်ဘက်လေ။ VOP တဲ့။ အဲဒါကတော့ Very Ordinary Person ကိုပြောတာပါ။ "ဘာမှမထူးခြားတဲ့ သာမန်လူပါ" တဲံ။ ကျွန်တော်ကတော့ စဉ်းစားမိတယ်။ လူလူချင်း အတူတူ အဲသည်လို နှစ်မျိုးနှစ်စား ခွဲခြားလို့ ရသလားလို့။ ဘယ်သူတွေက အရေးကြီးနေပြီး ဘယ်သူတွေကတော့ အရေးမကြီးဘဲ ဖြစ်နေရတာလဲ။ ဘယ်လိုအချက်အလက်တွေကို ကြည့်ပြီး လူတစ်ယောက်ကို VIP လား VOP လား ခွဲခြားတာလဲဟင်။ သူစီးလာတဲ့ ကားကို ကြည့်တာလား။ သူ ၀တ်လာတဲ့ အဝတ်အစားကို ကြည့်တာလား။ သူ့ရဲ့ အောင်မြင်ကျော်ကြားမှုကိုလား။ သူ့ ပိုက်ဆံလား။ ကျွန်တော့် အတွက်ကတော့ အိမ်သာတွင်း ပြည့်လျှံနေတဲ့ အချိန်မှာ မစင်တွင်း ဆယ်တဲ့လူဟာ VIP ပဲ။ သူက အရေးကြီးတယ်လေ မဟုတ်ဘူးလား။ အင်း VIP ကို နောက်ပြောင်ပြီး ဖွင့်ဆိုတဲ့ အဓိပ္ပါယ်တစ်မျိုး သပ်သပ်ရှိသေးတယ်။ Very Idiotic Person တဲ့။ "ရူးကြောင်ကြောင် ပုဂ္ဂိုလ်ကြီး" လို့ ပြောတာပါ။ "ခင်ဗျားဟာ ဘယ်လို VIP မျိုးလဲ" လို့ တချို့လူတွေကို လက်တို့ပြီး မေးကြည့်လိုက်စမ်းပါဗျာ။
W
Woman
Woe ဆိုတာက "ဒုက္ခ" ပါ။ Man ဆိုတာကတော့ "လူ၊ ယောက်ျား" ကို ပြောတာပါ။ အဲဒီ စကားလုံးနှစ်လုံးကို ပေါင်းစပ်လိုက်တော့ Woe(to)Man "ယောက်ျားကို ဒုက္ခပေးသူ" ဖြစ်လာပါတယ်။ အဲဒီ Woe+Man=Woman ဟာ "မိန်းမ" ဆိုတဲ့ အဓိပ္ပါယ်ပါပဲ။ အင်း မိန်းမ ဆိုတာဟာ ယောက်ျားတွေကို ဒုက္ခပေးသူတွေပဲလား။
X
X
X ဟာ အနမ်းရဲ့ သင်္ကေတပါ။ ခင်ဗျားရဲ့ ချစ်သူဆီကို စာရေးတဲ့အခါ စာရွက်ပေါ်မှာ အနမ်းရဲ့ သင်္ကေတလေး ထည့်ပေးလိုက်ချင်ရင် "X" ဆိုတဲ့ စကားလုံးကို ရေးထည့်လိုက်ရုံပါပဲ။ ဒါပေမယ့် ၀မ်းနည်းစရာကောင်းတာက X ဟာ ကြက်ခြေခတ် အမှတ်အသား၊ အမှား လက္ခဏာလည်း ဖြစ်နေသေးတယ်။ အနမ်းတွေသာ မှားယွင်းခဲ့ရင် X ကို နှစ်ခါ ထပ်ရေးရမယ်ထင်ပါရဲ့။ ချစ်သူရဲ့ အကျႌနောက်ကျောမှာ "XX" လို့ တံဆိပ် မကပ်ချင်ပါဘူး။
Y
Yesman
ကိုယ့်ရဲ့ အထက်လူကြီး လုပ်သမျှကို "ဟုတ်ပါ့ ဘုရား" "မှန်ပါ့ ဘုရား" ဆိုပြီး အမြဲတမ်း လက်ညှိုးထောင် ခေါင်းညိတ် လုပ်တတ်သူကို Yesman လို့ ခေါ်ပါတယ်။ ဘယ်တော့မဆို Yes လို့ပဲ ပြောနေတတ်သူပေါ့။ ဒါဖြင့်ရင် အထက်လူကြီးပြောတာကို ဆန့်ကျင် ကန့်ကွက်ရဲတဲ့ လူကိုကျတော့ကော No man လို့ ခေါ်ဖို့ကောင်းတာပေါ့။ ဒါပေမယ့် No man ဆိုတာက ("ဘယ်သူ တစ်ဦးတစ်ယောက်ကမှ…" ဆိုတဲ့ အငြင်းသဘောနဲ့) လူတစ်ယောက်မှ မရှိတာကို ဆိုလိုရာလည်း ရောက်နေပါတယ်။ ဟုတ်ပါရဲ့။ ဘယ်ရှိနိုင်မှာလဲနော်။
Z
Zero-Sum Game
ပြိုင်ပွဲတစ်ခုခု (ဒါမှမဟုတ်) ကစားပွဲ တစ်ခုခုမှာ တစ်စုံတစ်ယောက် အောင်မြင်ဖို့အတွက် တခြားတစ်စုံတစ်ယောက်က ရှုံးနိမ့်ပေးရတယ်ဆိုရင် အဲဒါကို Zero-Sum Game လို့ ခေါ်ပါတယ်။ ဥပမာပြောရရင် ကစားဝိုင်းမှာ ခင်ဗျားက ငွေတစ်သိန်း နိုင်လိုက်တယ် ဆိုပါစို့။ ဒါဆို အဲဒီငွေ တစ်သိန်းဟာ ခင်ဗျားလက်ထဲကို ဘယ်ကနေ ရောက်လာတာလဲ။ ရှင်းပါတယ်။ တခြား တစ်ယောက်က ငွေတစ်သိန်းကို ဆုံးရှုံးပေးလိုက် ရလို့ပေါ့။ (တစ်ဖက်မှာ အနုတ်လက္ခဏာပြမှ ခင်ဗျားဆီမှာ အပေါင်းလက္ခဏာ ပြလာတာပါ) အနုတ်နဲ့ အပေါင်းကို ချေလိုက်ရင် ဒီကစားဝိုင်းတစ်ခုလုံးရဲ့ ရလဒ်ဟာ "သုည" ပါပဲ။ ၂၁ ရာစုရဲ့ လမ်းကြောင်းဟာ "သုည" ဆီကို ဦးမတည်တော့ဘူး။ ကစားဝိုင်းထဲမှာ တစ်ယောက်အပေါ်က တစ်ယောက် အမြတ်ထုတ်ဖို့ မဟုတ်ဘဲ နှစ်ဦးနှစ်ဖက် ညှိနှိုင်းခြင်းအားဖြင့် ရလဒ်အသစ်တွေ ထွက်ပေါ်လာစေဖို့ပါ။ Zero-Sum Game ဟာ ခေတ်တုံးသွားပြီဆိုတဲ့အကြောင်း မသိကြသေးတဲ့ အတ္တကြီးသူတချို့ကို တွေ့ရင် ပြောပြလိုက်ကြစမ်းပါဗျာ။ သူတို့တွေ တောက်လျှောက်နိုင်ဖို့အတွက် တခြားသူတွေက တောက်လျှောက်ရှုံးပေးနေရတာဟာ အဓိပ္ပါယ်ရှိရဲ့လား။
ညီမျှခြင်း နှစ်ခု လုံးမှာ E တွေပါတော့ E ခြောက်လုံး သီအိုရီလို အမည်တပ်ချင်လည်း တပ်ပေါ့။ အဓိပ္ပာယ်ကတော့ ရှင်းရှင်းလေးပါ။ အဖြစ်အပျက် (Event) တွေကို အတ္တစိတ် (Ego) နဲ့ပေါင်းမကြည့်ရင် ဘာမှမဖြစ်ဘူး။ အဲ ပေါင်းမိပြီဆိုရင်တော့ စိတ်လှုပ်ရှားမှု (Emotion) ဖြစ်လာမှာပဲ။ ဖြစ်လာတဲ့ စိတ်လှုပ်ရှားမှုကလည်း သူ့ဘာသာသူ စိတ်ထဲမှာပဲ နေရင် ဘာမှမဖြစ်သေးဘူး။ ထွက်ပေါက် (Exit) နဲ့တွေ့ရင်တော့ အပြင်ထွက်လာပြီး ၀န်းကျင်ကို အကျိုးဆက် (Effect) တွေသက်ရောက်တော့တာပဲ။ အဲဒါလေးပါ။ ငါတို့က ပုထုဇဉ်တွေဆိုတော့ Event နဲ့ Ego ကိုခွဲမထားတတ်သေးဘူး။ အဲဒီတော့ Emotion တွေလည်းဖြစ်နေမှာပဲ။ Emotion ကလည်း Exit ကိုလို်က်ရှာပြီး မတွေ့မခြင်း စိတ်ထဲမှာ ကလိကလိ ဖြစ်နေမှာ … အဲဒီ့တော့ Exit တစ်ခုကိုတော့ ဖွင့်ပေးရမှာပေါ့။ Exit ဖွင့်လိုက်ပြီ ဆိုတာနဲ့ Effect ကဖြစ်လာပြီ။ ဆိုတော့ကာ …. ကောင်းသော အကျိုးဆက်တွေ ဖြစ်လာနိုင်တဲ့ ကောင်းသော ထွက်ပေါက်ကိုပဲရှာဖွင့်မိဖို့ ကြိုးစားရမယ်။ စိတ်ခံစားမှုတွေကို လည်း အတ္တနည်းသထက် နည်းအောင် စစ်ယူရမယ်။ အကောင်းဆုံးကတော့ အဖြစ် အပျက်တွေတိုင်းကို အတ္တ ထည့်မပေါင်းဘဲ သူ့အတိုင်း မြင်အောင် ကြည့်နိုင်ဖို့ပေါ့။ ဒါကတော့ဘာသာရေးဘက် နည်းနည်း ရောက်သွားတယ်။ နောက်တော့ မင်းသိလာပါလိမ့်မယ်။ တချို့တွေပြောကြတာ မင်းကြားဖူးမှာပေါ့။ အရာရာကို စိတ်ခံစားမှုနဲ့ မဆုံးဖြတ်နဲ့ ဆိုတာလေ။ အဲဒါကလည်း ညီမျှခြင်းထဲမှာ အကျုံးဝင်လိမ့်မယ်။ Exit ကိုလိုက်ရှာတဲ့အခါမှာ Emotion နဲ့ အတူ အသိဉာဏ်ပညာ (Wisdom) ကိုထည့် ပေးလိုက်နိုင်မယ်ဆိုရင်တော့ အကျိုးဆက် (Effect) တွေကောင်းလာနိုင်စရာ ရှိတယ်လို့ ပြောလို့ရတယ်။ မင်းလည်းလိုသလို ဆက်တွေးကြည့်ပေါ့။